Onderzoekslocatie 6, de Maasbanderkerkweg
Auteur MaasBandProject team
De Maasbanderkerkweg is oorspronkelijk, samen met de Maasbanderweg, één van de oudste verbindingen vanuit Maasband met Stein en omstreken. Op oude kaarten wordt tot aan de aanleg van het Julianakanaal de weg veelal als een voetpad (met een stippellijn) getekend.
Afb.1. Onderzoekslocatie 6 in geel aangegeven in het middendeel van de te ontgraven nevengeul (contouren van de nevengeul in rood). De gestippelde lijnen geven de andere onderzoekslocaties weer.
Op de kaart uit Vincennes Parijs (hieronder afgebeeld), uit de 18e eeuw wordt een verbindingsweg getekend op de plek van de huidige Maasbanderkerkweg. Merkwaardig is wel dat de weg geen aansluiting maakt op het Keerend bij het kasteel maar op de huidige Steenwegstraat.
Afb.2. Uitsnede Meers 1750, kaart uit Vincennes Parijs.
De Vincenneskaart is echter een onbetrouwbare kaart, veel zaken zijn uit verband getekend. De kaart diende dan ook voor militaire doeleinden waarvoor hij blijkbaar wel geschikt was.
Op de Tranchotkaart uit 1806 (hieronder afgebeeld) staat deze verbindingsroute aangeduid als een enigszins slingerend (voet)pad dat globaal gesitueerd is op de plek van de huidige Maasbanderkerkweg.
Afb.3. Tranchotkaart uit 1806, in rood de voorganger van de Maasbanderkerkweg.
De exacte locatie van deze historische verbindingsroute kan op basis van de bestaande bronnen nauwkeuriger worden aangeduid.
Op de Rivierenkaart uit 1847 (hieronder afgebeeld) zijn de wegen en percelen ingetekend. De voorganger van de Maasbanderkerkweg begint bij de Maasbanderweg en loopt als voetpad onderlangs het Maasbands Veld en over de Wouters Bampt tot aan de Oeverendijk. Vanaf hier gaat het pad verder tussen de Spekers Delle en de Lange Morgens. Dit stuk van de weg is ouder dan de verkaveling aangezien de verkaveling aansluit op de weg en de weg niet over de kavels loopt. Hierna gaat de weg via de Korenweijer nabij het kasteel verder naar het Keerend.
Afb.4. Rivierenkaart sectie Berg en Stein gecombineerd, uitsnede Maasband, in rood de voorganger van de Maasbanderkerkweg en in blauw de huidige Maasbanderweg.
Op een manuscriptkaart uit 1873 wordt een naam vermeld: Kerk en School weg.
Afb.5. Manuscriptkaart uit 1873.
De weg werd aangelegd nadat Maasband bij Stein werd ingedeeld en daarmee een gehucht werd van de gemeente Stein. De bevolking in Maasband wilde graag een verbinding naar de kerk en de school in Stein. De weg wordt op de beschikbare kaarten ingetekend als een voetpad.
Door de aanleg van het Julianakanaal in 1928, werd de Kerk en School weg doorsneden door het kanaal. De weg maakte nu vanaf de Oeverendijk een verbinding met de Steenweg zodat men van hieruit over de brug naar Stein kon. De weg ging voortaan de Maasbanderkerkweg heten.
Afb.6. bron: Topotijdreis 1940. De Kerk en School weg met rode stippellijn, de Maasbanderkerkweg met rode lijn.
Het voorgestelde onderzoek bestaat uit een korte proef- en profielsleuf dwars over het mogelijke tracé van de oude verbindingsroute. Er dient zowel een vlak- als profieldocumentatie plaats te vinden. De ouderdom van de weg kan inzage bieden in de ouderdom van de nederzetting Maasband. Ter plaatse van de Oeverendijkgeul kunnen natte organisch rijke sedimenten voorkomen met zowel organische als anorganische artefacten en/of afvaldumpmateriaal dat is gebruikt voor het aanleggen van de weg. De verwachte gaafheid/conservering is hoog. De diepteligging en eventuele gelaagdheid is onbekend.
Afb.7. Bron: Google Maps, het rode kader geeft de positie van onderzoekslocatie 6 weer.
Onderzoeksvragen:
• Is er, al dan niet onder het bestaande wegdek, een historisch weglichaam/(voet)pad aanwezig?
• Was er sprake van een voorde of een brug ten behoeve van het passeren van de oude stroomgeul?
• Hoe is de weg geconstrueerd?
• Hoe oud is de weg?
• Zijn er ter plaatse van de geulpassage in de alluviale afzetting verloren of gedumpte gebruiksvoorwerpen aanwezig?