Transcriberen: een kijkje in het verleden via de pen van het heden

Een verslag van de workshop transcriberen georganiseerd door het MaasBandProject en Stichting Erfgoed Stein.

Het verleden komt tot leven… met pen en papier. Althans, dat is het gevoel dat je krijgt tijdens de workshop transcriberen, georganiseerd door Stichting Erfgoed Stein en het MaasBandProject. In een unieke samenwerking boden deze organisaties een cursus aan voor vrijwilligers die graag hun tanden wilden zetten in oude handgeschreven documenten vaak eeuwenoud, altijd intrigerend.

Van oud schrift naar modern begrip
De workshop wordt gegeven door niemand minder dan Martin Pfeifer, bekend van het AEZEL-project (*Archief voor Erfgoed van Zuid-Nederlandse Eigendommen en Leefgemeenschappen). Deze workshop markeert zijn 101e workshop, en is tevens de laatste workshop waarmee hij al vele mensen heeft ingewijd in de kunst van het lezen en omzetten van oude geschriften naar hedendaags schrift.

Het doel? Oude documenten toegankelijk maken voor historisch en genealogisch onderzoek. Want wie oude akten kan lezen, kan niet alleen de geschiedenis van dorpen en regio’s reconstrueren, maar ook de verhalen van families, boerderijen en complete leefgemeenschappen tot leven wekken.

Geen droge kost, maar levende geschiedenis
Hoewel men bij het woord *transcriberen* misschien denkt aan stoffige boeken, krassende ganzenveren en eindeloze lappen tekst, is de werkelijkheid allesbehalve saai. Martin weet zijn workshops te verrijken met verhalen uit het verleden, historische context en een flinke scheut humor. Daarmee weet hij zelfs de taaiste handschriften tot leven te brengen.
De cursus is verdeeld over 12 bijeenkomsten, gespreid over enkele maanden. Elke sessie bouwt verder op de vorige, met huiswerkopdrachten om thuis verder te oefenen. Deze worden vervolgens klassikaal besproken, wat niet alleen leerzaam is, maar ook zorgt voor veel onderlinge interactie.

Deelnemers met passie voor het verleden
De groep deelnemers bestaat uit enthousiaste vrijwilligers van Stichting Erfgoed Stein en het MaasBandProject, allemaal met hun eigen motivatie. Sommigen willen oude gemeentearchieven leren lezen, anderen zoeken naar hun voorouders of willen de geschiedenis van hun dorp beter begrijpen.
Hoewel het maximum aantal deelnemers eigenlijk op 10 ligt, is voor deze bijzondere gelegenheid een uitzondering gemaakt. Omdat dit de laatste workshop is die Martin Pfeifer geeft, schuiven er meer mensen aan tafel dan gebruikelijk. Maar de sfeer blijft ontspannen en gemoedelijk, veel deelnemers kennen elkaar al van eerdere erfgoedprojecten, wat zorgt voor een prettige dynamiek.

Samen op ontdekkingstocht
De workshop is inmiddels aan haar derde avond toe en de deelnemers zijn enthousiast, ondanks de uitdagingen die oud schrift met zich meebrengt. Het vraagt geduld, een scherp oog en doorzettingsvermogen. Toch overheerst het gevoel dat het gaat lukken. Martin zelf heeft alle vertrouwen in zijn groep en moedigt iedereen aan met kennis, ervaring en een gezonde dosis humor.

Een blijvend effect
Transcriberen is meer dan letters overzetten. Het is een manier om verbonden te raken met het verleden, met de verhalen van mensen die ons voorgingen. Dankzij deze workshop krijgen oude documenten een nieuwe stem, en dat is precies waar erfgoed om draait: het bewaren én opnieuw vertellen van ons gezamenlijke verhaal.

*deze pagina zal met de tijd verrijkt worden met meer foto's.